Sbregàre

Sbregàre

Messaggioda Sixara » gio dic 29, 2016 2:41 pm

Xbregar/sbregare
viewtopic.php?f=44&t=2448



Sbregàre: l è on verbo ke l se dòpara pa on a'zion ràpida e violenta; el vàe come " lacerare, squarciare, rompere con veemenza " de l IT .
A se pòe xbregàre le pajne de on libro, na letara, na fotografia; la stòfa la se xbrega, te sto caxo cuà, anca da ela sola pa on movimento ke ono el pòe fare: cuciandose el se ga sbregà le braghe, la camìxa... el ga fato on xbrego so le braghe, so la camìxa...
On xbrego - xbregon - xbregheto, dipende.
La xbrega, al feminile, l è " ciascuna delle due metà in cui si è tagliato longitudinalmente il maiale ", ma la pòe èsare anca on tòco de legna o de formàjo o altra roba " tagliato verticalmente a bietta con un colpo solo ". ( Ilia Sillo, Parlar s-ceto, 2013)

Eco, mi a dirìa mezéna pa le do parti de l boxgàto tajà-metà e pénola pal tòco de legna o formajo a difaren'za de la Sillo ke l è vixentina-veronexe; dògnimodo: xbregàre... ke brùto senso ke l ga sto verbo cuà, ke brute imajni ke l se tira-drìo.

Naturalmente nol vièn da el wèn-eto, jentile e amoroxo, ma senpre da kele bande-là, da cuei co le manàre:

break

Old English brecan "to break, shatter, burst; injure, violate, destroy, curtail; break into, rush into; burst forth, spring out; subdue, tame" (class IV strong verb; past tense bræc, past participle brocen), from Proto-Germanic *brekan (source also of Old Frisian breka, Dutch breken, Old High German brehhan, German brechen, Gothic brikan), from PIE root *bhreg- "to break" (see fraction). Most modern senses were in Old English. In reference to the heart from early 13c. Meaning "to disclose" is from early 13c.

Gh èntra gnente le manàre - ke i ghea ncora da inventarsele a l època - gh èntra le man, cuée sì:
brechen, ca vòe dire xbregare n tedesco moderno, ma precixamente
'durch Biegen zerteilen'...
doncue, vedemo on fià: 'zerteilen' l è 'fare a tòki' e 'biegen' vèrbo a vòe dire tante robe (piegare, curvare) ma cuà gh èntra el 'stòr'zare', xvincàre ...
xbregare n orijne el jèra on fare a tòki stor'zendo (co le man, co i denti, forse). Còsa? a ve lo làso imajnare. :(

*brekan- s.v. 'to break' - Go. brikan s.v. 'id.', OE brecan s.v. 'id.', E to break, OFri. breka s.v. 'id.', OS brekan s.v. 'id.', Du. breken s.v. 'id.', OHG brehhan s.v. 'id.', G brechen s.v. 'id.'=> *bhreg-e-(WEUR). A strong verb closely related to the iterative *bruk(k)on-, which may be etymologically identical to Lat. frango 'to break' < *bhrg-nehz-. There must also have been an a-grade intensive verb *brakan in view of OE bracan, pret. brae. It probably served as the basis for *brok-'breeches' (q .v.).
(Dizionario del Proto-Germanik, p. 75)

Tuti i di'zionari i rimanda a kela raìxa comune *bhrg-, ke la ga dà come èxito pal Lat. ( e It.) *frang- :
fraction
late 14c., originally in the mathematical sense, from Anglo-French fraccioun (Old French fraccion, "a breaking," 12c., Modern French fraction) and directly from Late Latin fractionem (nominative fractio) "a breaking," especially into pieces, in Medieval Latin "a fragment, portion," noun of action from past participle stem of Latin frangere "to break (something) in pieces, shatter, fracture," from Proto-Italic *frang-, from a nasalized variant of PIE root *bhreg- "to break" (source also of Sanskrit (giri)-bhraj "breaking-forth (out of the mountains);" Gothic brikan, Old English brecan "to break;" Lithuanian brasketi "crash, crack;" Old Irish braigim "break wind"). Meaning "a breaking or dividing" in English is from early 15c.; sense of "broken off piece, fragment," is from c. 1600

Pal vèneto s-breg-are no gh è stà el fenomeno de 'nasalizzazione': l è restà -breg- cofà n orijne: echt-wenetisch :D
Avatar utente
Sixara
 
Messaggi: 1764
Iscritto il: dom nov 24, 2013 11:44 pm

Torna a Etimoloja de moti o parole venete e no

Chi c’è in linea

Visitano il forum: Nessuno e 7 ospiti

cron