Frid, Freed, Fried, ... pì ke co ła paxe el pol ver a ke far co ła condision de łebertà de çerti omani (né servi, né s'ciavi) e co ła comounedà (s'ciàpo, fraja) de łi omani łebari
???
Cfr. co:
http://www.filarveneto.eu/wp-content/up ... an-669.jpg http://www.filarveneto.eu/wp-content/up ... /fraja.jpgMann <-(e)s, Männer oder -en oder Mann>
m
1 <pl Männer> (männlicher Erwachsener) uomo m: ein junger Mann, un giovanotto/giovane; ein alter Mann, un (uomo) vecchio, un signore anziano; ein gut aussehender Mann, un ‹bell'uomo›/[uomo di bell'aspetto]
2 <pl Männer> (Ehemann) marito m, uomo m fam: der Mann meines Lebens, l'uomo della mia vita; mein geschiedener Mann, il mio ex marito
3 <pl Mann> (Personen in einer Gruppe) uomo m: ein Heer von 2000 Mann, un esercito di 2000 uomini; zwei Mann in den Maschinenraum!, due uomini in sala macchine!
4 <pl Mannen> (Gefolgsleute) uomo m: der Herzog und seine Mannen, il duca e i suoi uomini.
* alle Mann fam, tutti; alle Mann an Deck!, tutti (gli uomini) in coperta!; Mann über Bord! naut, uomo in mare!; etw an den Mann bringen fam (etw verkaufen), piazzare qc fam; jdn an den Mann bringen fam scherz {MÄDCHEN, TOCHTER}, maritare qu fam scherz; Mann decken sport, marcare a uomo; Mann gegen Mann {KÄMPFEN}, uomo contro uomo; ein gemachter Mann sein, essere un uomo arrivato; Manns genug sein, etw zu tun, avere il fegato per fare qc fam; der kleine Mann, l'uomo comune; (mein) lieber Mann! fam, cose dell'altro mondo! fam; den starken Mann markieren/spielen, fare ‹il gradasso/grosso fam›/[lo smargiasso]; mit Mann und Maus untergehen, colare a picco; der Mann im Mond, la luna che sembra avere gli occhi, il naso e la bocca; (wohl) einen kleinen Mann im Ohr haben slang, dare i numeri fam, essere un po' svitato fam; der schwarze Mann (Buhmann), l'uomo nero; (Kaminfeger), lo spazzacamino; selbst ist der Mann!, chi fa da sé fa per tre prov; den wilden Mann spielen/machen, dare in escandescenze; seinen/ihren Mann stehen, cavarsela da solo (-a) fam; in dieser Situation hat sie ihren Mann gestanden, si è dimostrata all'altezza della situazione; der Mann auf der Straße, l'uomo ‹della strada›/[qualunque]; ein Mann der Tat, un uomo d'azione; den toten Mann machen fam scherz (auf dem Rücken treiben), fare il morto; ein toter Mann sein (erledigt sein), essere un uomo morto; toter Mann (stillgelegter Schacht), pozzo chiuso; von Mann zu Mann, da uomo a uomo; der kluge Mann baut vor, l'uomo previdente pensa al futuro; ein Mann von Welt, un uomo di mondo; ein Mann weniger Worte, un uomo di poche parole; jds zukünftiger Mann, il futuro marito di qu.
freiA adj
1 (nicht unterdrückt) {LAND, MEINUNG, MENSCH} libero; (nach Gefangenschaft) libero, in libertà: jdn auf freien Fuß setzen, mettere qu in libertà
2 (nicht gebunden) {BERUF} libero; {FOTOGRAF, JOURNALIST, SCHRIFTSTELLER} free-lance, indipendente: freier Mitarbeiter, collaboratore esterno; (unabhängig) libero, indipendente; ein freies Leben führen, fare/condurre una vita indipendente/autonoma; (die) freie Wahl haben, avere libera scelta; freie Wahlen, libere elezioni; (nicht wörtlich) {ÜBERSETZUNG} libero
3 (ohne Hilfsmittel) {REDE, VORTRAG} (tenuto) a braccio
4 (befreit) frei von etw (dat) {VON SORGEN, VERPFLICHTUNGEN, VORURTEILEN} libero da qc; {VON FEHLERN, MÄNGELN} privo di qc, senza qc; {VON ABGABEN} esente da qc
5 (verfügbar) {STUNDE, TAG, ZEIT} libero: freier Tag, giornata libera/[di ferie]; morgen ist frei (von der Arbeit), domani è vacanza; Schule auch domani non c'è scuola; morgen Vormittag hat er frei, domani ha la mattina(ta) libera; ich habe erst um 3 Uhr frei, prima delle 3 non sono libero (-a)
6 (zu mieten) {HOTELZIMMER} libero: haben Sie noch ein Zimmer frei?, ha ancora una camera libera?; (nicht besetzt) {PLATZ, TISCH, TOILETTE} libero; Verzeihung, ist der Stuhl noch frei?, mi scusi, è ancora libera questa sedia?; {ARBEITSPLATZ} vacante
7 (offen) {LAND} aperto: auf freier Strecke, in aperta campagna; unter freiem Himmel, all'aperto
8 (unbedeckt) scoperto, nudo
9 (kostenlos) {EIN-, ZUTRITT} gratuito, gratis: Eintritt frei!, ingresso libero!
10 (ungezwungen) {ANSICHTEN} libero, liberale; {BENEHMEN, TON} libero, disinvolto, disinibito: freie Liebe, libero amore
11 ökon {MARKT, WIRTSCHAFT} libero: freie Marktwirtschaft, libera economia di mercato
B adv
com franco: wir liefern frei Haus, consegn(i)amo franco domicilio
* frei ab ...: der Film ist frei (für Jugendliche) ab 16 Jahren, il film è vietato ai minori di 16 anni; ich bin so frei! form, scusi se mi permetto; frei lassen (nicht beschreiben), lasciare in bianco; (etw) frei machen {TISCH, WEG}, liberare (qc), sgombrare (qc); sich frei machen (ausziehen), spogliarsi, svestirsi; sich von etw (dat) frei machen {VON EINER IDEE, EINEM VORURTEIL}, liberarsi da qc; frei nach Schiller/[einer Erzählung von Böll], liberamente tratto da Schiller/[un racconto di Böll]; (sich dat) frei nehmen, prendersi ‹una vacanza›/[delle ferie]; morgen hat er sich frei genommen, domani si è preso un giorno libero/[di vacanza]; frei und offen, apertamente, a cuore aperto; frei stehen Fußball, essere smarcato; frei werden chem phys {ENERGIE}, liberarsi.
freuenA rfl
1 (voller Freude sein) sich (über etw akk) freuen essere contento/lieto geh di qc, rallegrarsi per qc, gioire di/per qc: ich freue mich ‹für dich›/[mit dir], dass du die Prüfung bestanden hast, ‹sono contento (-a)›/[mi rallegro] che tu abbia superato l'esame; ich würde mich freuen, wenn ..., avrei piacere che ... konjv; er freut sich wie ein Kind, gioisce come un bambino; sich seines Lebens freuen, godersi la vita
2 (freudig erwarten) sich auf jdn/etw freuen aspettare con gioia qu/qc: wir freuen uns schon sehr auf die Sommerferien, non vediamo l'ora che arrivino le vacanze estive; ich freue mich schon (darauf), dich wieder zu sehen, non vedo l'ora di rincontrarti
B tr
(erfreuen) jdn freuen {GESCHENK, NACHRICHT} fare piacere a qu
C unpers:
es freut jdn, dass ..., fa piacere a qu che ... konjv; es freut mich zu hören, dass ..., mi ‹fa piacere›/[rallegra] sentire che ...
* sich zu früh freuen, cantare vittoria troppo presto; freut mich (sehr)! fam, (molto) piacere!, (molto) lieto (-a) (di conoscerLa)!; es hat mich gefreut, Sie kennen zu lernen, è stato un piacere conoscerLa.
Freund(in) <-(e)s, -e>
m(f)
1 (Kamerad) amico (-a) m (f): ein guter Freund von mir, un mio buon/caro amico; sie sind dicke/enge Freunde fam, sono amici per la pelle fam; Sabine ist meine beste Freundin, Sabine è la mia amica del cuore
2 fam (intimer Freund) ragazzo (-a) m (f) fam, fidanzato (-a) m (f): darf ich Ihnen meine Freundin vorstellen?, Le presento la mia ragazza/fidanzata; sie hat zurzeit keinen festen Freund, in questo momento non ha un ragazzo (fisso)
3 (Anhänger): ein/kein Freund von etw (dat)/einer S. (gen) sein {VON BLUMEN, DISKOTHEKEN, DER KUNST, MUSIK} essere/[non essere] amante di qc, amare/[non amare] qc
* Freund und Feind (jedermann), tutti, chiunque; Freunde gewinnen, trovare amici; mein lieber Freund! fam iron, caro mio! fam iron; du bist mir ein feiner/schöner/toller Freund! fam iron, sei proprio un bell'amico! fam iron; unter Freunden, fra amici.